Η σφαγή του Διστόμου είναι ένα να από τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα των Ναζί στην κατεχόμενη Ελλάδα.Καταγράφηκαν 228 νεκροί εκ των οποίων 117 γυναίκες, 111 άντρες και ανάμεσά τους και 53 παιδιά κάτω των 16 χρόνων.
Της: Έπη Τρίμη
Τα γεγονότα που εκτυλίχτηκαν στο Δίστομο στις 10 Ιουνίου του 1944 έχουν ως εξής: Περίπου 20 Γερμανοί στρατιώτες, ντυμένοι με ρούχα κρατουμένων, κατευθύνθηκαν προς την Αράχωβα με δύο ελληνικά φορτηγά, ενώ πίσω τους ακολουθούσαν – σε αρκετή απόσταση – γερμανικά αυτοκίνητα με πάνοπλους στρατιώτες. Με αυτό το τέχνασμα οι Γερμανοί επεδίωκαν να βρεθούν αντιμέτωποι με αντάρτες, που θα νόμιζαν εσφαλμένα ότι επρόκειτο για μεταφορά Ελλήνων αιχμαλώτων.
Το χρονικό της υπόθεσης
Η γερμανική στρατιωτική φάλαγγα των Ες-Ες ξεκίνησε από τη Λιβαδειά για την Αράχωβα, με σκοπό την εκκαθάριση της περιοχής από τις αντάρτικες δυνάμεις. Στο Δίστομο ενώθηκε με άλλη γερμανική ομάδα που είχε ξεκινήσει από την Άμφισσα και προχώρησαν προς το Στείρι. Οι κάτοικοι έλαβαν εντολή να μην απομακρυνθούν από το χωριό, μέχρι την επιστροφή των γερμανικών δυνάμεων.
Στη θέση Καταβόθρα οι Γερμανοί δέχθηκαν επίθεση από αντάρτες του ΕΛΑΣ. Μετά από σύντομη, αλλά σφοδρή μάχη, αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν, αφήνοντας στο πεδίο της μάχης 15 νεκρούς και άλλους τόσους τραυματίες. Οι γερμανικές απώλειες ανήλθαν σε 6 νεκρούς και 15 τραυματίες.
Η διαταγή που έφθασε από τη Λαμία και τον ταγματάρχη Ρίκερτ ήταν: «Να μην μείνει τίποτε όρθιο». Και δεν άφησαν ούτε όρθιο ούτε ζωντανό. Με πιστόλια, πολυβόλα, χειροβομβίδες και φωτιά ισοπέδωσαν το χωριό! Εκτελέσεις, βιασμοί, σφαγιασμοί, εμπρησμοί. Δεν σταμάτησαν ούτε μπροστά σε βρέφη ή σε μικρά παιδιά. Οι κάτοικοι που διασώθηκαν περιέγραφαν εικόνες ασύλληπτης αγριότητας κι απανθρωπιάς. Λέγεται – και έχει κατατεθεί στις μετέπειτα ανακρίσεις για Εγκλήματα Πολέμου – ότι Γερμανός στρατιώτης προσπάθησε να βιάσει έγκυο και όταν εκείνη του αντιστάθηκε τις έσχισε την κοιλιά με την ξιφολόγχη και πέταξε το έμβρυο στα πόδια της! Τα εγκλήματα των Ναζί δεν είχαν τέλος.
Οι Γερμανοί απέδωσαν την επίθεση του ΕΛΑΣ σε ειδοποίηση των κατοίκων του Διστόμου και επέστρεψαν στο χωριό για να εκδικηθούν. Με διαταγή του διοικητή τους, υπολοχαγού Χανς Ζάμπελ, το Δίστομο πυρπολήθηκε και 218 κάτοικοι (114 γυναίκες και 104 άνδρες) εκτελέστηκαν απάνθρωπα. Μεταξύ των νεκρών, 45 παιδιά και έφηβοι και 20 βρέφη.
Η πρωτοφανής θηριωδία έγινε αμέσως γνωστή μέσω του BBC στο εξωτερικό και προκάλεσε την κατακραυγή της διεθνούς κοινής γνώμης
Η Γερμανική Διοίκηση της Αθήνας επέρριψε την ευθύνη αποκλειστικά στους κατοίκους του Διστόμου, επειδή, όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή της, δεν συμμορφώθηκαν με τις στρατιωτικές εντολές.
Οι 600 νεκροί
Η μαρτυρία του απεσταλμένου του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, Ελβετού George Wehrly, που έφτασε στο Δίστομο λίγες μέρες μετά τη σφαγή, κάνει λόγο για 600 νεκρούς στην ευρύτερη περιοχή, ενώ ανέφερε ότι νεκροί βρίσκονταν παντού, ακόμα και κρεμασμένοι πάνω σε δέντρα!
Η ομολογία το 1949 του Χανς Ζάμπελ
Μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την Ελλάδα, το Ελληνικό Γραφείο Εγκληματιών Πολέμου μπόρεσε να ανακαλύψει τον υπεύθυνο της Σφαγής, Χανς Ζάμπελ, ο οποίος είχε καταφύγει στο Παρίσι και είχε συλληφθεί. Οι γαλλικές αρχές τον παρέδωσαν στις ελληνικές, οι οποίες τον προφυλάκισαν.
Τον Αύγουστο του 1949 ομολόγησε την έκταση των γερμανικών θηριωδιών στο Δίστομο, αλλά δικαιολογήθηκε ότι εκτελούσε διαταγές ανωτέρων του. Κατά τη διάρκεια της προφυλάκισής του, ο Ζάμπελ εκδόθηκε προσωρινά στη Δυτική Γερμανία για άλλη υπόθεση, αλλά δεν επέστρεψε ποτέ στην Ελλάδα για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες των πράξεών του.
