otan-oi-iroes-polemoysan-san-ellines-i-agnosti-istoria-toy-vretanoy-aeroporoy-me-to-elliniko-machitiko-52849
10:40

Όταν οι ήρωες πολεμούσαν σαν Έλληνες: Η άγνωστη ιστορία του Βρετανού αεροπόρου με το «ελληνικό» μαχητικό

10:40
Newsroom

Η Βρετανία ήταν πάντοτε σύμμαχος της Ελλάδας.Ο αεροπόρος Τζορτζ Νταν,  πιλότος βομβαρδιστικών της Βασιλικής Αεροπορίας – RAF στα πλαίσια του Β’ ΠΠ, βρέθηκε το 1947 στην Αθήνα , για να παραδώσει ένα μαχητικό «Σπιτφάιρ», στους Έλληνες συναδέλφους του.

Επρόκειτο για ένα από τα 77 αεροσκάφη, που είχε προσφέρει η βρετανική κυβέρνηση για την αναδιοργάνωση της ελληνικής πολεμικής αεροπορίας. Το ίδιο αεροπλάνο ανακατασκευάστηκε και πέταξε ξανά πρόσφατα, ενώ ο Τζορτζ Νταν στη δύση της ζωής του στα 98 του χρόνια, διηγείται με συγκίνηση από το σπίτι του στην Αγγλία, όλα όσα έζησε και έμειναν χαραγμένα στη μνήμη του.

Advertisement

Στις 27 Φεβρουαρίου 1947 παραδόθηκε το αεροσκάφος στην Ελλάδα

Αν και ο Τζορτζ Νταν  δεν μπορούσε να  επιβεβαιώσει την ακριβή ημερομηνία εκείνης της πτήσης, έχει καταγραφεί στην ιστορία πως την 27η Φεβρουαρίου 1947, ο  εν λόγω υποσμηναγός  της Βασιλικής Αεροπορίας του Ηνωμένου Βασιλείου , παρέδωσε στην τότε Ελληνική Βασιλική Αεροπορία το «Σπιτφάιρ» MJ755, ένα καταδιωκτικό που εντάχθηκε στην δύναμη της 335 Μοίρας Διώξεως στο Σέδες, τον Απρίλιο του 1947.

Στη διήγησή του αναφέρει ο Βρετανός πιλότος:  «Ήταν μετά τον πόλεμο. Πέταξα την 28η Ιανουαρίου 1947, μας λέει ο Τζορτζ Νταν. (…) Ήμουν αυτός που έκανε την τελευταία πτητική δοκιμή πριν το αεροπλάνο αναχωρήσει για την Ελλάδα, όπου είχε πουληθεί (σ.σ είχε παραχωρηθεί) στην Ελληνική Αεροπορία». (…) «Είχαμε σταματήσει στην Κύπρο για ανεφοδιασμό». Τα αεροσκάφη που δόθηκαν στην Ελλάδα βρίσκονταν στην Αίγυπτο, σε μοίρα συντήρησης με το τέλος του πολέμου.

Advertisement

Στις 19 Ιανουαρίου 2020 το ελληνικό «Σπιτφάιρ» MJ755 πέταξε ξανά από το ιστορικό αεροδρόμιο Μπίγκιν Χιλλ έξω από το Λονδίνο

Το αεροσκάφος  «Ευέξαπτος» βρισκόταν και πάλι στον αέρα μετά από 67 ολόκληρα χρόνια, με τον κινητήρα «Μέρλιν», να ρουφά αχόρταγα την κηροζίνη μετά την ανακατασκευή του. Ο Τζόρτζ Νταν ήταν επίτιμος καλεσμένος και φυσικά παρών «με το μπαστούνι του και το log book στα χέρια… έκλαιγε εκείνες τις στιγμές», αναφέρει ο κ. Δημήτρης Κόλιας, αντιπρόεδρος του Ιδρύματος “ΙΚΑΡΟΣ”, το οποίο χρηματοδοτεί την πλήρη ανακατασκευή του αεροπλάνου, σύμφωνα με την επιθυμία του προέδρου του ιδρύματος κ. Πήτερ Γ. Λιβανού.

Advertisement

Το 1937 ο Τζορτζ Νταν παράτησε το σχολείο 

Στη συνέχεια της διήγησής του ο Τζορτζ Νταν αναφέρει: «Ήταν μια δυνατή εμπειρία, 73 χρόνια μετά την πτήση μου. Το 1941 πήγα εθελοντής στην αεροπορία, για να γίνω ιπτάμενος. Τον Ιούνιο εκείνης της χρονιάς η RAF μ’ έστειλε για αεροπορική εκπαίδευση στον Καναδά.

Τον Ιούλιο του 1942 (σ.σ. μετά την επιστροφή του στην Αγγλία), έκανα την πρώτη μου αποστολή με βομβαρδιστικά “Halifax” και αργότερα τοποθετήθηκα στα “Mosquito” (σ.σ. ξύλινο ελαφρύ βομβαρδιστικό). Πέταξα σε 30 επιχειρήσεις με βομβαρδιστικά “Halifax” και 14 με “Μοσκίτο”, συνολικά 44 αποστολές».

Στη Βαλτική η σημαντικότερη αποστολή 

Όταν ρωτήθηκε ποια ήταν η πιο σημαντική αποστολή, που έλαβε μέρος στη διάρκεια του πολέμου απάντησε: «Στο Πεενεμούντε, (σ.σ. στη Βαλτική) στις εγκαταστάσεις εκτόξευσης των πυραύλων V1 και V2».

Advertisement

Το  καλά θαμμένο μυστικό

Από τον Νοέμβριο του 1939, οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες είχαν πληροφορίες για τις πυραυλικές δοκιμές των Ναζί στην περιοχή της Βαλτικής. Τον Απρίλιο του 1943 ένα καταδιωκτικό της RAF, εφοδιασμένο με κάμερες, κατάφερε να φωτογραφίσει από μεγάλο ύψος, τους εκτοξευτήρες των πυραύλων. Η αντίδραση του Βρετανού πρωθυπουργού Ουίνστον Τσόρτσιλ ήταν άμεση αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Βομβαρδισμός των εγκαταστάσεων σε υπέρτατο βαθμό».

Η επιχείρηση έγινε νύχτα με πανσέληνο 

Επειδή η ακτίνα δράσης των βομβαρδιστικών ήταν πέρα από τα μέσα ραδιοπλοήγησης της εποχής, η επιχείρηση έπρεπε να γίνει νύχτα με πανσέληνο, κάτι το οποίο συνέβη το βράδυ της 17ης/18ης Αυγούστου 1943.

Λέει γι΄αυτό ο Τζόρτζ Νταν: «Ήμουν στο πρώτο κύμα βομβαρδιστικών που επιτέθηκαν από τα συνολικά τρία. Δυο σμήνη βομβαρδιστικών σε κάθε κύμα. Ήμουν στο πρώτο κύμα και δεν είχαμε μπελάδες από τα γερμανικά νυχτερινά μαχητικά …ήμασταν τυχεροί».

Ως πιλότος βομβαρδιστικών ο Τζόρτζ Νταν έφτασε έως το βαθμό του Υποσμηναγού της Βασιλικής Αεροπορίας

Ο Τζορτζ Νταν λέει χαρακτηριστικά: «Κατά τη διάρκεια του πολέμου τιμήθηκα με το Μετάλλιο Διακεκριμένων Πτητικών Υπηρεσιών (DFC). Το Μοσκίτο, το ξύλινο βομβαρδιστικό ήταν ένα θαυμάσιο αεροπλάνο να πετάει κανείς. Τα είχε όλα, βαθμός ανόδου, ταχύτητα, ικανότητα ελιγμών, ένα αεροσκάφος πολλαπλών ρόλων», προσθέτει με αβρότητα.

Advertisement

Η πτήση του πάνω από το  Μπίγκιν Χιλλ

Τον περασμένο Σεπτέμβριο βρέθηκε στον αέρα ξανά πάνω από το Μπίγκιν Χιλλ. Αυτή τη φορά δεν ήταν πίσω από τα χειριστήρια ενός βομβαρδιστικού, αλλά επιβάτης ενός διθέσιου «Σπιτφάιρ»!

Εκείνην την ώρα όπως είπε με ενθουσιασμό ευχόταν να σφίξει  τα χειριστήρια, ενώ κάποιος άλλος πετούσε το αεροπλάνο.

Ο Τζορτζ αν και υπερήλικας  συνεχίζει ν’ ασχολείται με το φιλανθρωπικό έργο του Ευεργετικού Ταμείου της Αεροπορίας καθώς κάθε χρόνο , συγκεντρώνει χιλιάδες λίρες για να βοηθά πρώην και νυν μέλη της RAF με τις οικογένειές τους.