Το σημερινό αφιέρωμα φωτίζει τη ζωή και τη διαδρομή ενός από τους πιο παραγωγικούς και αναγνωρίσιμους ηθοποιούς του ελληνικού κινηματογράφου. Ο Γιώργος Βελέτζας άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα στο σινεμά και το θέατρο, συνδέοντας το όνομά του με ρεκόρ συμμετοχών και μια πορεία γεμάτη συνέπεια, ήθος και αφοσίωση στην τέχνη.
Ο Γιώργος Βελέτζας κατέγραψε ένα μοναδικό ρεκόρ, συμμετέχοντας σε 209 κινηματογραφικές ταινίες, ξεπερνώντας τον Λαυρέντης Διανέλλος που είχε εμφανιστεί σε 195. Από το 1948 και σε ηλικία μόλις 20 ετών, ξεκίνησε μια αδιάκοπη πορεία, ερμηνεύοντας σχεδόν κάθε είδους ρόλο: μάγκα, χωροφύλακα, στρατιωτικό, γιατρό, ιερέα. Το κοινό τον θυμάται έντονα στο «Της κακομοίρας», ως τον αξέχαστο μόρτη Μήτσο, αλλά και σε δεκάδες ακόμη ταινίες όπου οι μικροί του ρόλοι απέκτησαν ξεχωριστό βάρος. Οι συμμετοχές του δεν άφησαν αμφιβολίες για τη θέση του ως κορυφαίου δευτεραγωνιστή της χρυσής εποχής του εμπορικού ελληνικού σινεμά.
Θέατρο, φωνή και γενιά θρύλων
Παράλληλα με τον κινηματογράφο, ο Βελέτζας διέγραψε μια εξίσου εντυπωσιακή θεατρική διαδρομή, με περίπου 500 θεατρικά έργα να πιστοποιούν τη δυναμική του στο σανίδι. Συνεργάστηκε με όλους τους μεγάλους της εποχής, από τη Σοφία Βέμπο έως τον Θανάση Βέγγο και τον Βασίλη Χατζηχρήστο, με τους οποίους διατηρούσε στενούς δεσμούς. «Είμαι ο τελευταίος της γενιάς του Θανάση Βέγγου… Με αυτούς λαχταρούσα να παίξω, ρίχναμε πολύ γέλιο», έλεγε χαρακτηριστικά. Η καλλιτεχνική του δραστηριότητα επεκτάθηκε και στη μεταγλώττιση, χαρίζοντας τη φωνή του σε δεκάδες ταινίες, ραδιοφωνικές εκπομπές και τηλεοπτικά προγράμματα, με πιο γνωστό το «Μικρό σπίτι στο λιβάδι». Η παρουσία του υπήρξε διακριτική αλλά καθοριστική, λειτουργώντας ως σταθερό στήριγμα για πρωταγωνιστές και παραγωγές.
Από τα πρώτα βήματα στην καθιέρωση
Γεννημένος στις 4 Δεκεμβρίου 1927 στην Αθήνα, με καταγωγή από το Διχώρι Φωκίδας, ο Βελέτζας μεγάλωσε στους Αμπελόκηπους και βίωσε νωρίς τις δυσκολίες της Κατοχής. Εργάστηκε από μικρός, επέστρεψε όμως μεταπολεμικά στο σχολείο για να ολοκληρώσει τις σπουδές του. Η καθοριστική στιγμή ήρθε όταν είδε την επιγραφή «Ζητείται μικρός» στη Νόβακ Φιλμ και πέρασε το κατώφλι που τον οδήγησε στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών. Το θεατρικό του ντεμπούτο το 1948 στην «Η απαγωγή της Σμαράγδως» άνοιξε έναν κύκλο συνεργασιών με κορυφαίους θιάσους, ενώ αργότερα εντάχθηκε στο Λαϊκό Θέατρο του Μάνου Κατράκη και, από το 1979 έως το 1992, στο Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, ερμηνεύοντας σημαντικούς ρόλους σε 26 παραστάσεις.
Σινεμά, διακρίσεις και προσωπική ζωή
Το κινηματογραφικό του ντεμπούτο έγινε επίσης το 1948, στο «Οχυρό 27» του Μαυρίκιου Νόβακ. «Γυρίζαμε τη μία ταινία μετά την άλλη… Όπου με καλούσαν, πήγαινα», έλεγε, περιγράφοντας μια εποχή έντονης παραγωγής και χαμηλών αμοιβών. Παρά τους δεύτερους ρόλους, άφησε ισχυρό αποτύπωμα σε ταινίες όπως «Ποιος Θανάσης», «Ταπεινός και καταφρονεμένος», «Έξω οι κλέφτες» και δεκάδες ακόμη. Το 1993 τιμήθηκε με το Βραβείο Β’ Ανδρικού Ρόλου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για τη «Ζωή χαρισάμενη», ενώ το 1997 έλαβε τιμητική διάκριση για «Τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων». Στην προσωπική του ζωή, παντρεύτηκε την Αρτάνα «Μπέλλα» Παπαπέτρου με κουμπάρα τη Σοφία Βέμπο, ενώ ο γιος του Θανάσης βαφτίστηκε από τον Νίκο Ξανθόπουλο.
Τα τελευταία χρόνια και η παρακαταθήκη
Στα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Γιώργος Βελέτζας έδωσε με αξιοπρέπεια τη μάχη με την αρρώστια, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο «Σωτηρία», αντιμετωπίζοντας σοβαρά προβλήματα υγείας, έως ότου επέστρεψε στο σπίτι για να βρίσκεται κοντά στην οικογένειά του. Έφυγε από τη ζωή στις 20 Ιουλίου 2015 και ενταφιάστηκε στο Κοιμητήριο Ζωγράφου, αφήνοντας πίσω του μια τεράστια καλλιτεχνική κληρονομιά. Με 209 ταινίες, 500 θεατρικά έργα και αμέτρητες μεταγλωττίσεις, ο Βελέτζας παραμένει σημείο αναφοράς για το ελληνικό θέατρο και σινεμά, σύμβολο εργατικότητας, συνέπειας και αυθεντικής αγάπης για την υποκριτική.
