Αλλάζουν όλα στις πολυκατοικίες: Στα «σκαριά» ενεργειακή αναβάθμιση χωρίς απαραίτητη ομοφωνία
Νέα ευρωπαϊκή οδηγία χαράσσει τον δρόμο για την ενεργειακή αναβάθμιση παλιών κατοικιών
Η γήρανση των κτηρίων αποτελεί μία σιωπηλή αλλά ολοένα και πιο ορατή κρίση στις ελληνικές πόλεις και γειτονιές. Χιλιάδες παλιά σπίτια, χτισμένα κυρίως τις δεκαετίες ’50 – ’70, παραμένουν σήμερα χωρίς ουσιαστική συντήρηση, κουβαλώντας τις φθορές του χρόνου και της οικονομικής στενότητας των πολιτών.
Η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα πλέον «γηρασμένα» δομημένα περιβάλλοντα στην Ευρώπη: Μεγάλο μέρος των κτιρίων έχει κατασκευαστεί πριν από το 1985, με περίπου 70% των κατοικιών –κυρίως πολυκατοικιών– ηλικίας άνω των 40 ετών, πολλά από τα οποία προϋπήρχαν των σύγχρονων αντισεισμικών κανονισμών, γεγονός που εγείρει ανησυχίες για την ασφάλεια και τη στατική τους επάρκεια, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
Επιπλέον, στοιχεία που βασίζονται στην απογραφή κατοικιών δείχνουν ότι μόλις περίπου το 16% – 17% των κατοικιών χτίστηκε μετά το 2001, δηλαδή είναι σχετικά «νεόδμητες», ενώ, οι υπόλοιπες κατοικίες έχουν προγενέστερη κατασκευή.
Κατεπείγουσα ανάγκη για ενεργειακή αναβάθμιση
Χιλιάδες κατοικίες ανά την επικράτεια, κατασκευασμένες χωρίς σύγχρονες προδιαγραφές μόνωσης, παρουσιάζουν μεγάλες ενεργειακές απώλειες, επιβαρύνοντας τόσο τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, όσο και το περιβάλλον.
Ομάδες επιστημόνων επισημαίνουν ότι παρεμβάσεις όπως η θερμομόνωση, η αντικατάσταση κουφωμάτων και η αναβάθμιση των συστημάτων θέρμανσης δεν αποτελούν πλέον επιλογή, αλλά αναγκαιότητα, με στόχο τη μείωση της ενεργειακής φτώχειας και την επίτευξη των κλιματικών στόχων της χώρας.
Ωστόσο, το πρώτο «βέτο» δεν αργεί να έρθει, ειδικά σε μία πολυκατοικία. Προκειμένου να προχωρήσει ένα νοικοκυριό στις απαραίτητες εργασίες, απαιτείται ομοφωνία στη συνέλευση. Μόνο ένας άνθρωπος, εάν διαφωνεί, μπορεί να «μπλοκάρει» κάθε διαδικασία.
Η νέα Οδηγία και το παράδειγμα ευρωπαϊκών κρατών
Η πρακτική να μην απαιτείται ομοφωνία αλλά η απλή πλειοψηφία για αλλαγές στις πολυκατοικίες, είναι ακόμη ένα ελληνικό παράδοξο. Αντίθετα, αποτελεί τον κανόνα σε πολλές χώρες.
Στη Γαλλία, οι αποφάσεις λαμβάνονται με απλή ή ενισχυμένη πλειοψηφία, ενώ η ομοφωνία ισχύει μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.
Στη Γερμανία, ισχύει το Σύστημα Wohnungseigentumsgesetz, καθώς η πλειοψηφία αποφασίζει σχεδόν τα πάντα: Από συντηρήσεις και βελτιώσεις, μέχρι και σημαντικές τεχνικές αλλαγές.
Στην Ιταλία και την Ισπανία, επίσης λαμβάνεται υπόψη η πλειοψηφία ιδιοκτητών. Στην Ιταλία, υπάρχει και η πλειοψηφία χιλιοστών.
Η αναθεωρημένη Ευρωπαϊκή Οδηγία 2024/1275 (EPBD) επιβάλλει συγκεκριμένους στόχους σε όλα τα κράτη – μέλη. Η Ελλάδα οφείλει, λοιπόν, να μειώσει περίπου 16% τη μέση ενεργειακή κατανάλωση κατοικιών έως το 2030 και παράλληλα, να καταθέσει Εθνικό Σχέδιο Ανακαίνισης Κτηρίων έως τον Μάιο του 2026.
«Ανάσα» για τα παλιά σπίτια
Με «ξεκλείδωμα» ανακαινίσεων, νέα προγράμματα όπως το «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω» και φορολογικά κίνητρα, διαφαίνεται μία «ανάσα» ανανέωσης στην αγορά ακινήτων, αφού χιλιάδες παλιά σπίτια αποκτούν δυνητικά μεγαλύτερη αξία και γίνονται ξανά ελκυστικά.
