Η κυβέρνηση ετοιμάζεται να δώσει ανάσα σε χιλιάδες φορολογούμενους που απειλούνται με κατασχέσεις και άλλα εισπρακτικά μέτρα της εφορίας παρέχοντας τη δυνατότητα επανένταξης σε παλιές ρυθμίσεις που χάθηκαν.
H μερική αναβίωση των παλιών ρυθμίσεων στην εφορία που προβλέπεται στο νομοσχέδιο με τον νέο φορολογικό κώδικα έρχεται σε μια κρίσιμη περίοδο όπου σχεδόν 4 εκατ. φορολογούμενοι χρωστούν 107 δισ. ευρώ, και από αυτά μόλις το 5,8% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου ή 4,7 δισ. ευρώ βρίσκεται σε ρύθμιση. Όμως, η αναβίωση των ρυθμίσεων έχει και βαρύ αντίτιμο καθώς θα πρέπει να καταβληθούν όλες οι χρωστούμενες δόσεις από τότε που χάθηκε ο διακανονισμός.
Οι παλιές ρυθμίσεις οφειλών θα ανοίξουν ξανά υπό προϋποθέσεις μόλις ψηφιστεί από τη Βουλή το νομοσχέδιο με τις αλλαγές στο Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών. Επί της ουσίας όμως η αναβίωση αφορά όσους είχαν κάνει διακανονισμό και τον έχασαν. Εάν μάλιστα η εφορία κράτησε η κατάσχεσε χρήματα ενώ η ρύθμιση ειχε ηδη χαθει, τα χρήματα αυτά θα επιστραφούν, δηλαδή θα πιστωθούν για να καλύψουν τις δόσεις που πρέπει να πληρώσουν οι φορολογούμενοι.
Πρακτικά, δηλαδή, με τις νέες διατάξεις στον Κώδικα παρέχεται η δυνατότητα αναβίωσης ρυθμίσεων που είχαν πρακτικά χαθεί προς τη φορολογική διοίκηση με την αποπληρωμή των εκπρόθεσμων δόσεων, όσες και αν είναι αυτές, μέχρι την έναρξη ισχύος του νόμου. Όμως, σε περίπτωση που έχει ήδη καταβληθεί μέρος των ανωτέρω δόσεων, τότε οι φορολογούμενοι αρκεί να αποπληρώσουν το υπόλοιπο ποσό προκειμένου να αναβιώσουν τη ρύθμιση.
Πρόκειται ειδικότερα για περιπτώσεις οφειλετών, οι οποίοι αφού είχαν απωλέσει τις ρυθμίσεις τους:
• είτε με δική τους πρωτοβουλία πλήρωσαν εκπρόθεσμα δύο ή περισσότερες δόσεις των ρυθμίσεών τους, αγνοώντας ότι τις είχαν απωλέσει,
• είτε τους δεσμεύτηκαν από τη Φορολογική Διοίκηση ποσά επιστροφών φόρου που δικαιούνταν,
• είτε τούς παρακρατήθηκαν χρηματικά ποσά από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων.
Με τη διάταξη του άρθρου 87 του νομοσχεδίου προβλέπεται ότι όλες αυτα τα ποσα θα πιστωθούν κατά προτεραιότητα σε ανεξόφλητες εκπρόθεσμες δόσεις ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής που χορηγήθηκαν στους οφειλέτες βάσει νόμου ή απόφασης διοικητικού οργάνου. Αν, μετά την πίστωση των ποσών αυτών, επέλθει εξόφληση των ληξιπρόθεσμων δόσεων των ρυθμίσεων ώστε να πληρούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις τήρησης αυτών, οι οφειλέτες θα επανεντάσσονται στις απωλεσθείσες ρυθμίσεις. Αν δεν επέλθει ολοσχερής εξόφληση των ληξιπρόθεσμων δόσεων των ρυθμίσεων και εξακολουθούν να μην πληρούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις τήρησης αυτών, τότε θα βεβαιώνεται η απώλεια των ρυθμίσεων.
Αλλάζουν οι κανόνες για το πότε χάνονται οι ρυθμίσεις
Επιπρόσθετα, με το σχέδιο νόμου εξορθολογίζονται οι κανόνες που αφορούν στην απώλεια των ρυθμίσεων. Σήμερα, η μη υποβολή των προβλεπόμενων δηλώσεων φόρου εισοδήματος και ΦΠΑ ή η καθυστέρηση υποβολής τους ακόμη και για μία ημέρα έχει ως συνέπεια την απώλεια των ρυθμίσεων για άλλες οφειλές. Το ίδιο ισχύει και για τυχόν νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές, που, εάν δημιουργηθούν για έστω και μια ημέρα, συνεπάγονται απώλεια της ρύθμισης. Με τις διατάξεις που έχουν τεθεί σε διαβούλευση τα δεδομένα αυτά αλλάζουν και οι φορολογούμενου θα έχουν μια δεύτερη ευκαιρία να επιστρέψουν στις ρυθμίσεις που έχασαν.
Ειδικότερα:
• Απώλεια λόγω μη υποβολής φορολογικών δηλώσεων ΦΠΑ κλπ : Πολλοί φορολογούμενοι έχασαν κάποια ρύθμιση επειδή δεν υπέβαλαν τις προβλεπόμενες δηλώσεις φόρου εισοδήματος και ΦΠΑ κατά τη διάρκεια ισχύος των ρυθμίσεων. Για τους οφειλέτες των περιπτώσεων αυτών προβλέπεται χρονικό περιθώριο εκπρόθεσμης υποβολής των μη υποβληθεισών δηλώσεων έως τις 31 Μαϊου 2024, εφόσον οι προθεσμίες υποβολής των συγκεκριμένων (μη υποβληθεισών) δηλώσεων έληξαν μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2023 ή χρονικό περιθώριο εκπρόθεσμης υποβολής των μη υποβληθεισών δηλώσεων έως και τρεις μήνες, εφόσον οι προθεσμίες υποβολής έληξαν μετά την 31η-12-2023.
• Απώλεια λόγω αρρύθμιστων νέων οφειλών: Κάποιοι άλλοι έχασαν την ρύθμιση επειδή δεν εξόφλησαν ή επειδή δεν τακτοποίησαν κατά νόμιμο τρόπο νεώτερες οφειλές τους που προέκυψαν αφού εντάχθηκαν στις πάγιες ρυθμίσεις. Όσοι οφειλέτες απώλεσαν πάγιες ρυθμίσεις για τον λόγο αυτό έχουν περιθώριο τριών μηνών για εξόφληση ή νόμιμη τακτοποίηση των νέων εκκρεμών οφειλών. Το περιθώριο αυτό όμως ισχύει μόνο για τις νέες οφειλές των οποίων η κανονική προθεσμία εξόφλησης ή τακτοποίησης εξέπνευσε εντός του 2024. Εφόσον οι οφειλέτες αυτής της περίπτωση εξοφλήσουν ολοσχερώς τις νέες οφειλές τους εντός τριμήνου από τη λήξη της προθεσμίας πληρωμής τους ή τις τακτοποιήσουν με νέα ρύθμιση εντός τριμήνου από την λήξη της προθεσμίας πληρωμής τους θα αποκτήσουν το δικαίωμα να επανενταχθούν στις ρυθμίσεις που απώλεσαν.
Ο χάρτης των ληξιπρόθεσμων χρεών προς την εφορία
Από τα 107 δισ. ευρώ του συνόλου των ληξιπρόθεσμων οφειλών τα 26,3 δισ. ευρώ χαρακτηρίζονται ως ανεπίδεκτα είσπραξης Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ιανουαρίου 2024, το πραγματικό ληξιπρόθεσμος χρέος ανέρχεται σε 80,7 δισ. ευρώ με το 59,6% ή 48,1 δισ. ευρώ να πηγάζει από φορολογικές οφειλές (άμεσοι και έμμεσοι φόροι, φόροι στην περιουσία, ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης κτλ.) και το υπόλοιπο από ανείσπρακτα πρόστιμα και μη φορολογικές οφειλές (δάνεια, δικαστικά έξοδα, καταλογισμοί κτλ.). Μόλις το 5,8% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου ή 4,7 δισ. ευρώ βρίσκεται σε ρύθμιση.
Το υψηλότερο ποσοστό των συνολικών ρυθμισμένων οφειλών (23,8%) εντοπίζεται στο εύρος 500 με 10.000 ευρώ. Το υψηλότερο ποσοστό ρυθμισμένων οφειλών φυσικών προσώπων εντοπίζεται μεταξύ 500 και 10.000 ευρώ (24,2%), ενώ τα νομικά πρόσωπα ρυθμίζουν σε υψηλότερο ποσοστό (30%) οφειλές που ανήκουν στο εύρος από 10.000 έως 100.000 ευρώ.
Οι πληθωριστικές πιέσεις, η ενεργειακή κρίση και η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής δυσκολεύει ολοένα και περισσότερο τα οικονομικά περιθώρια των πολιτών. Είναι χαρακτηριστικό ότι όλο και περισσότεροι είναι οι φορολογούμενοι που έχουν μικρές οφειλές προς την Στις χαμηλές κατηγορίες οφειλών το σύνολο σχεδόν του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου προέρχεται από τα φυσικά πρόσωπα με το 98,2% να αφορά χρέη κάτω από 50 ευρώ και το 88,2% των οφειλών κάτω των 10.000 ευρώ. όσο αυξάνεται το ύψος των οφειλών ενισχύεται και ο ρόλος των νομικών προσώπων στη διαμόρφωση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου.
Ειδικότερα, στην κατηγορία ληξιπρόθεσμου υπολοίπου άνω του 1 εκατ. ευρώ τα νομικά πρόσωπα συμμετέχουν στις οφειλές κατά 69,3%, με το ληξιπρόθεσμο υπόλοιπό τους να αγγίζει στο τέλος του Ιανουαρίου του 2024 τα 57 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα, το πλήθος των νομικών προσώπων που οφείλουν πάνω από 1 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε στα 5.743, αποτελώντας το 61,2% του πλήθους των οφειλετών σε αυτό το εύρος οφειλής.
Ανατροπή με τα απλήρωτα χρέη στην Εφορία: Διαγραφή οφειλών σε χιλιάδες φορολογούμενους ως 40% με 1 προϋπόθεση
Μειωμένα πρόστιμα κατά 40%, θα πληρώσουν χιλιάδες φορολογούμενοι, κατηγορούμενοι για φοροδιαφυγή ή για απλές φορολογικές παραβάσεις, στο πλαίσιο συμβιβασμού και προκειμένου να κλείσουν τις υποθέσεις τους.
Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, της οποίας τα υψηλόβαθμα στελέχη βλέπουν με ικανοποίηση τη συγκεκριμένη εξέλιξη, καθώς απαλλάσσει τις υπηρεσίες από τον αυξημένο φόρτο εργασίας, που επισύρουν οι έλεγχοι και οι προσφυγές.
Ωστόσο, οι εφοριακοί ελεγκτές δεν είναι ικανοποιημένοι με την εν λόγω εξέλιξη, καθώς χάνουν το μπόνους που προβλέπεται, όταν οι υποθέσεις που ελέγχουν, κλείνουν με συμβιβασμό και όχι με βάση τις διαπιστώσεις του ελέγχου.
Ανάσα για χιλιάδες φορολογούμενους τα μειωμένα πρόστιμα
Ειδικότερα, οι φορολογούμενοι που κατηγορούνται για φοροδιαφυγή και είναι αντιμέτωποι με τσουχτερά πρόστιμα, έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν εκπρόθεσμη τροποποιητική δήλωση, μετά την έκδοση του «φύλλου ελέγχου», να αποδεχτούν το πρόστιμο και να γλιτώσουν το 40%.
Όπως αναφέρει η νομοθεσία, σε περίπτωση που εκδοθεί από τη φορολογική διοίκηση πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου (π.χ. κατόπιν ελέγχου) λόγω ανακρίβειας δήλωσης, το πρόστιμο που βεβαιώνεται κλιμακώνεται ως εξής:
10% επί της διαφοράς του κύριου φόρου, εάν η διαφορά ανέρχεται από 5% έως 20% του φόρου που προκύπτει με βάση τη δήλωση.
25% επί της διαφοράς του κύριου φόρου, εάν η διαφορά υπερβαίνει το 20% έως 50% του φόρου που προκύπτει με βάση τη δήλωση – 50% επί της διαφοράς του κύριου φόρου, εάν η διαφορά υπερβαίνει το 50% του φόρου που προκύπτει με βάση τη δήλωση.
Για τον ΦΠΑ και τους παρακρατούμενους φόρους, το πρόστιμο ανέρχεται σε 50% επί της διαφοράς του κύριου φόρου. Το ίδιο πρόστιμο επιβάλλεται και σε περίπτωση μη υποβολής δήλωσης (εισοδήματος, ΦΠΑ, παρακρατούμενων και λοιπών φόρων).
Σε περίπτωση που υποβληθεί εκπρόθεσμη (αρχική ή τροποποιητική) χρεωστική δήλωση, μετά την κοινοποίηση εντολής ελέγχου ή αφού προσκληθεί από την ΑΑΔΕ για την παροχή πληροφοριών (και μέχρι την κοινοποίηση του προσωρινού διορθωτικού προσδιορισμού φόρου) βεβαιώνεται το ανωτέρω πρόστιμο.
Ωστόσο, το πρόστιμο μειώνεται στο 60%, εφόσον η οφειλή εξοφληθεί εντός 30 ημερών, αλλά η μείωση δεν ισχύει για τον παρακρατούμενο φόρο μισθωτών υπηρεσιών.
Σε όλες, δε, τις περιπτώσεις που λόγω της εκπρόθεσμης ή ανακριβούς δήλωσης οφείλεται φόρος, επιβάλλεται και τόκος 8,76% ετησίως επί του κύριου φόρου, χωρίς ανώτατο όριο.
Επισημαίνεται ότι για τις εκπρόθεσμες (αρχικές ή τροποποιητικές) χρεωστικές δηλώσεις, που υποβάλλονται μέχρι την κοινοποίηση εντολής ελέγχου, το πρόστιμο είναι:
100 ευρώ, όταν ο φορολογούμενος δεν είναι υπόχρεος τήρησης λογιστικών βιβλίων,
250 ευρώ όταν ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης απλογραφικών βιβλίων και
500 ευρώ όταν ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης διπλογραφικών βιβλίων.
Δεν επιβάλλεται το πρόστιμο σε περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης ΦΠΑ ή παρακρατούμενων φόρων, εφόσον η αρχική δήλωση είχε υποβληθεί εμπρόθεσμα.
