Η υπεραπόδοση του φετινού προϋπολογισμού ανοίγει το δρόμο για γενναίες φοροελαφρύνσεις από το 2026, με βασικό σενάριο την κατάργηση ή τη δραστική μείωση του ΕΝΦΙΑ, ενώ το οικονομικό επιτελείο προετοιμάζεται από θέση ισχύος για τις νέες παρεμβάσεις.
Το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους εκτιμά ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα φτάσει το 3% του ΑΕΠ, υπερβαίνοντας τον στόχο του 2,4% και δημιουργώντας πρόσθετο μαξιλάρι άνω του 1 δισ. ευρώ. Το αποτέλεσμα αυτό προσφέρει στην κυβέρνηση τη δυνατότητα να κινηθεί με άνεση στο σχεδιασμό νέων φοροελαφρύνσεων, χωρίς να διακινδυνεύεται η δημοσιονομική σταθερότητα. Ανάλογη υπεραπόδοση σημειώθηκε και το 2024, όταν, σύμφωνα με τη Eurostat, το πρωτογενές πλεόνασμα έφτασε το 4,8%, επιτρέποντας μόνιμα μέτρα στήριξης.
Στο νέο πακέτο μέτρων που ετοιμάζει ο Κυριάκος Μητσοτάκης για τη ΔΕΘ, εντάσσεται και η κατάργηση ή δραστική μείωση του ΕΝΦΙΑ, φόρου που αποδίδει περίπου 2,3 δισ. ευρώ ετησίως. Εξετάζεται επίσης η αναμόρφωση των τεκμηρίων διαβίωσης και η μείωση φορολογικών συντελεστών για τη μεσαία τάξη. Εναλλακτικά, αν δεν προχωρήσει η πλήρης κατάργηση, προτείνονται μειώσεις στους συντελεστές και την κλίμακα υπολογισμού, με στόχο την ουσιαστική ανακούφιση των μικροϊδιοκτητών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, μελετώνται δύο προτάσεις: αύξηση της έκπτωσης στον ΕΝΦΙΑ έως 10% για περιουσίες έως 250.000 ευρώ και μείωση του βασικού φόρου για ακίνητα σε ζώνες 1.500-2.000 ευρώ/τ.μ.. Οι αλλαγές αποσκοπούν στην αντιστάθμιση των επιβαρύνσεων από την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών. Ωστόσο, κάθε παρέμβαση εξαρτάται από τις δημοσιονομικές αντοχές και τους περιορισμούς του Συμφώνου Σταθερότητας, με το ποσό του ΕΝΦΙΑ να παραμένει κρίσιμο για τα δημόσια έσοδα.
Παράλληλα, εξετάζονται μέτρα όπως η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς για παλιούς συνταξιούχους και αλλαγές στις φορολογικές κλίμακες. Οι αποφάσεις θα κλειδώσουν στις αρχές Σεπτεμβρίου, ανάλογα με την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού και την πρόοδο στις ευρωπαϊκές διαπραγματεύσεις για την εξαίρεση των αμυντικών δαπανών.
Τα πρώτα στοιχεία του 2025 είναι ενθαρρυντικά, με πρωτογενές πλεόνασμα στο πρώτο τρίμηνο 4,5 δισ. ευρώ, πενταπλάσιο του στόχου των 616 εκατ. ευρώ. Η υπέρβαση των φορολογικών εσόδων κατά 1,8 δισ. ευρώ οφείλεται στην καλύτερη φορολογική συμμόρφωση, την αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας και την άνθηση των εσόδων από ΦΠΑ. Η θετική πορεία συνεχίστηκε και τον Απρίλιο, χάρη στην αυξημένη κατανάλωση λόγω Πάσχα και τη χρήση ηλεκτρονικών πληρωμών.
Οι προβλέψεις για το 2025 τοποθετούν τα δημόσια έσοδα στα 69,5 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,49 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2024. Η εκτίμηση για οικονομική ανάπτυξη 2,3% στηρίζεται στην αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος, την ενίσχυση των επενδύσεων και την άνοδο της κατανάλωσης. Το πρώτο στίγμα για την πορεία του ΑΕΠ αναμένεται να δοθεί στις 6 Ιουνίου από την ΕΛΣΤΑΤ.
Ο ΕΝΦΙΑ 2025 θα έρθει νωρίτερα σε όλους τους ιδιοκτήτες ακινήτου, σηματοδοτώντας αλλαγές τόσο στη διαδικασία όσο και στο ύψος του φόρου.
Ειδικότερα, τα εκκαθαριστικά θα εκδοθούν στα τέλη Φεβρουαρίου, παράλληλα με τη λήξη της προθεσμίας για την πληρωμή της τελευταίας δόσης του ΕΝΦΙΑ του 2024.
Τα ειδοποιητήρια θα σταλούν νωρίτερα και η αποπληρωμή του φόρου θα πραγματοποιηθεί σε 12 μηνιαίες δόσεις, με την πρώτη να καταβάλλεται τον Μάρτιο και την τελευταία τον Φεβρουάριο του 2026.
Οι περισσότεροι ιδιοκτήτες ακινήτων δεν θα δουν αλλαγές στο ποσό του φόρου που θα κληθούν να πληρώσουν, συγκριτικά με το 2024, αλλά διαφορετική θα είναι η κατάσταση για όσους απέκτησαν ακίνητα μέσα στο 2024 μέσω αγοράς, γονικής παροχής ή κληρονομιάς. Αυτοί είτε θα πληρώσουν ΕΝΦΙΑ για πρώτη φορά είτε θα δουν το ποσό του φόρου να αυξάνεται.
Ταυτόχρονα, περίπου 200.000 ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν ασφαλίσει τις κατοικίες τους για φυσικές καταστροφές, όπως σεισμοί, πυρκαγιές και πλημμύρες, θα επωφεληθούν από διπλάσια έκπτωση στον φόρο, η οποία θα φτάσει στο 20% από το 10% που ισχύει σήμερα.
Από την άλλη, περίπου 1 εκατομμύριο φορολογούμενοι θα συνεχίσουν να απολαμβάνουν μειώσεις στον φόρο έως και 50% ή και πλήρη απαλλαγή, ανάλογα με τα εισοδηματικά και περιουσιακά τους κριτήρια. Επιπλέον, απαλλαγμένοι από τον ΕΝΦΙΑ θα είναι όσοι έχουν ακίνητα που έχουν υποστεί ζημιές από φυσικές καταστροφές, όπως πλημμύρες, σεισμοί ή πυρκαγιές.
Πριν την έκδοση του νέου λογαριασμού, οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα έχουν τη δυνατότητα να διορθώσουν τα στοιχεία της ακίνητης περιουσίας τους. Μέχρι τις 31 Ιανουαρίου 2025, μέσω της πλατφόρμας του Ε9, θα μπορούν να προβούν σε αλλαγές, διαγραφές ή προσθήκες, προκειμένου να αποτυπωθεί σωστά η περιουσία τους.
Στους μεγάλους κερδισμένους του ΕΝΦΙΑ για το 2025 συγκαταλέγονται οι ιδιοκτήτες κατοικιών με φορολογητέα αξία έως 500.000 ευρώ, που είναι ασφαλισμένες για φυσικές καταστροφές. Η έκπτωση για αυτούς διπλασιάζεται από 10% σε 20%. Συνεπώς, ένας ιδιοκτήτης που πλήρωνε ΕΝΦΙΑ 400 ευρώ και είχε έκπτωση 40 ευρώ, θα πληρώσει το 2025 μόνο 320 ευρώ, εξοικονομώντας 80 ευρώ. Αντίθετα, καμία αλλαγή δεν θα υπάρξει για τους ιδιοκτήτες ασφαλισμένων κατοικιών αξίας άνω των 500.000 ευρώ, καθώς η έκπτωση παραμένει στο 10%.
Αύξηση στον ΕΝΦΙΑ θα δουν οι φορολογούμενοι που απέκτησαν ακίνητα μέσω αγοράς, γονικής παροχής, δωρεάς ή κληρονομιάς, ενώ όσοι πούλησαν ακίνητα ή τα μετέφεραν μέσω δωρεάς ή γονικής παροχής θα επωφεληθούν από μειώσεις στη φορολογητέα αξία της περιουσίας τους και, κατ’ επέκταση, στον φόρο.