Συντάξεις στα όρια: Τα στοιχεία του «Ήλιος» αποτυπώνουν την πίεση στα εισοδήματα των ηλικιωμένων
Μια ολοένα και πιο πιεστική οικονομική πραγματικότητα για τους ηλικιωμένους αποκαλύπτουν τα πρόσφατα δεδομένα του Ενιαίου Συστήματος Ελέγχου και Πληρωμών Συντάξεων «Ήλιος», επιβεβαιώνοντας ότι για τη μεγάλη πλειονότητα των συνταξιούχων το μηνιαίο εισόδημα κινείται στα όρια της επάρκειας.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, 2.517.615 συνταξιούχοι λαμβάνουν κατά μέσο όρο 794,5 ευρώ καθαρά τον μήνα, ποσό που αντιστοιχεί σε 845,62 ευρώ μεικτά. Πίσω, όμως, από τον μέσο όρο κρύβεται μια πολύ πιο σκληρή εικόνα: πάνω από τους μισούς συνταξιούχους ζουν με καθαρές αποδοχές έως 940 ευρώ.
Χαμηλά εισοδήματα για την πλειονότητα
- Περίπου 916.500 δικαιούχοι λαμβάνουν έως 658 ευρώ καθαρά.
- Σχεδόν 1,4 εκατομμύρια περιορίζονται σε ποσά έως 940 ευρώ.
- Στην κατώτερη βαθμίδα βρίσκονται 453.640 άτομα, κυρίως δικαιούχοι αναπηρικών συντάξεων και ανασφάλιστοι υπερήλικες, που καλούνται να επιβιώσουν με έως 470 ευρώ τον μήνα.
Τα δεδομένα αυτά καταδεικνύουν ότι για εκατοντάδες χιλιάδες ηλικιωμένους η καθημερινότητα συνδέεται με συνεχή οικονομική ανασφάλεια.
Η συμβολή επικουρικών και μερισμάτων
Οι επικουρικές συντάξεις παραμένουν χαμηλές, καθώς τον Οκτώβριο το μέσο καθαρό ποσό δεν ξεπέρασε τα 184,8 ευρώ, ενώ το μέσο μέρισμα διαμορφώθηκε στα 106,7 ευρώ.
Για τους περισσότερους συνταξιούχους, τα ποσά αυτά αποτελούν μια περιορισμένη ενίσχυση, χωρίς να ανατρέπουν ουσιαστικά την εισοδηματική πίεση.
Η πλειονότητα των συντάξεων γήρατος εντοπίζεται στο εύρος των 500 έως 1.000 ευρώ, ενώ μόλις 41,28% των δικαιούχων λαμβάνει μεικτές αποδοχές άνω των 1.000 ευρώ. Ωστόσο, η αύξηση του κόστους ζωής διαβρώνει την πραγματική αγοραστική αξία ακόμη και αυτών των ποσών.
Διευρύνεται το χάσμα ιδιωτικού και δημοσίου
Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα.
- Για τους πρώην ασφαλισμένους στον ΕΦΚΑ, η μέση σύνταξη ανέρχεται στα 732,25 ευρώ.
- Για τους πρώην δημοσίους υπαλλήλους, το αντίστοιχο ποσό φτάνει τα 1.272,45 ευρώ.
Η διαφορά αυτή όχι μόνο παραμένει, αλλά διευρύνεται σταδιακά, ενισχύοντας τις ανισότητες στο εσωτερικό του συνταξιοδοτικού συστήματος.
Ηλικιακή κατανομή και δημοσιονομικές πιέσεις
Τα υψηλότερα ποσά συντάξεων εντοπίζονται στις ηλικίες 61 έως 70 ετών. Παρ’ όλα αυτά, πάνω από έξι στους δέκα συνταξιούχους είναι πλέον άνω των 71 ετών, γεγονός που συνεπάγεται αυξημένες ανάγκες στήριξης και μακροχρόνιες δημοσιονομικές πιέσεις για το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.
Τον Οκτώβριο καταβλήθηκαν συνολικά 4,7 εκατομμύρια συντάξεις:
- 2,88 εκατ. κύριες,
- 1,39 εκατ. επικουρικές,
- 437.700 μερίσματα.
Παράλληλα, η δαπάνη για αναδρομικά νέων συνταξιούχων με οριστικές αποφάσεις ξεπέρασε τα 63 εκατ. ευρώ, ενώ οι τροποποιητικές αποφάσεις ανήλθαν σε 11,2 εκατ. ευρώ.
Ανησυχίες για την επόμενη μέρα
Σύμφωνα με συνταξιουχικές οργανώσεις, η εικόνα αυτή ενδέχεται να επιδεινωθεί τα επόμενα χρόνια, ιδίως μετά το 2028, καθώς μεταγενέστερες συνέπειες μνημονιακών περικοπών συνεχίζουν να επηρεάζουν το ύψος των συντάξεων.
Σε ένα περιβάλλον αυξημένων τιμών, περιορισμένων αυξήσεων και δομικών ανισοτήτων, το ζήτημα της αξιοπρεπούς διαβίωσης των ηλικιωμένων παραμένει ανοιχτό και κρίσιμο, θέτοντας στο προσκήνιο την ανάγκη για ουσιαστικές παρεμβάσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα.
