Βιταμίνη Β12, γνωστή και ως κοβαλαμίνη, είναι μία από τις πιο σημαντικές βιταμίνες για τη συνολική υγεία.
Υποστηρίζει την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, διατηρεί το νευρικό σύστημα και παίζει καθοριστικό ρόλο στον σχηματισμό του DNA. Η έλλειψη βιταμίνης Β12 μπορεί, επομένως, να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας αν δεν εντοπιστεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα.
Η έλλειψη βιταμίνης Β12 δεν είναι πάντα εύκολο να ανιχνευθεί. Τα συμπτώματα μπορεί να χρειαστούν χρόνια για να εμφανιστούν και συχνά συγχέονται με άλλες παθήσεις. Ωστόσο, η έγκαιρη αναγνώρισή τους είναι σημαντική για την πρόληψη και τη θεραπεία.
Άτομα με τον μεγαλύτερο κίνδυνο περιλαμβάνουν:
Vegans και αυστηρούς χορτοφάγους
Ηλικιωμένους
Έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες
Άτομα με παγκρεατίτιδα ή διαβήτη τύπου 2
Αναιμία
Καρδιαγγειακά προβλήματα
Μειωμένη όραση
Κατάθλιψη και νευρολογικές διαταραχές
Κόπωση και εξάντληση
Πονοκέφαλοι και δυσκολία συγκέντρωσης
Πεπτικά προβλήματα
Νευρικότητα και ευερεθιστότητα
Πόνος, μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα σε χέρια, βραχίονες, πόδια και πέλματα
Δύσπνοια
Χλωμό ή κιτρινωπό δέρμα
Κακή μνήμη ή σύγχυση
Μυϊκή αδυναμία
Απώλεια όρεξης και απώλεια βάρους
Προβλήματα ισορροπίας και συντονισμού
Η έλλειψη μπορεί να προκύψει είτε από χαμηλή πρόσληψη είτε από κακή απορρόφηση. Συχνά αίτια περιλαμβάνουν:
Χαμηλή διατροφική πρόσληψη: Δίαιτες χωρίς ζωικά προϊόντα ή εμπλουτισμένες τροφές.
Γαστρίτιδα: Η μειωμένη παραγωγή οξέος στομάχου περιορίζει την απορρόφηση.
Κακοήθης αναιμία: Σπάνια πάθηση όπου ο οργανισμός δεν παράγει τον ενδογενή παράγοντα που απαιτείται για την απορρόφηση Β12.
Πεπτικές διαταραχές: Όπως η νόσος Crohn ή η κοιλιοκάκη.
Χειρουργικές επεμβάσεις πεπτικού: Π.χ. γαστρική παράκαμψη.
Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ: Προκαλεί βλάβες στο πεπτικό και μειώνει την απορρόφηση.
Γενετικοί παράγοντες: Σπάνιες διαταραχές, όπως η ανεπάρκεια της τρανσκοβαλαμίνης II.
Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη εξαρτάται από ηλικία, φύλο και κατάσταση υγείας. Για την πρόληψη της έλλειψης, εντάξτε στη διατροφή σας:
Συκώτι – Έως 20 μg ανά 100 g, επίσης πλούσιο σε σίδηρο και βιταμίνη Β6.
Οστρακοειδή (στρείδια, κυδώνια, χτένια) – Κυδώνια: 80–100 μg/100 g, στρείδια: 16–18 μg, χτένια: περίπου 1,5 μg.
Σολομός – Περίπου 3 μg/100 g, επίσης πηγή ωμέγα-3 λιπαρών.
Τόνος – 2,2–2,4 μg/100 g, πλούσιος και σε πρωτεΐνες και κάλιο.
Μοσχαρίσιος κιμάς – 2,2–2,5 μg/100 g, επίσης πλούσιος σε σίδηρο.
Γάλα – Ένα ποτήρι 250 ml παρέχει 1,1–1,4 μg, μαζί με ασβέστιο.
Φυσικό γιαούρτι – Περίπου 1 μg/150 g, με προβιοτικά για την υγεία του εντέρου.
Αυγά – Περίπου 0,6 μg/αυγό, επίσης με βιταμίνη D και καλά λιπαρά.
Εμπλουτισμένες τροφές – Δημητριακά πρωινού και εμπλουτισμένη διατροφική μαγιά (23–25 μg/15 g).
Η βιταμίνη Β12 είναι απαραίτητη για την υγεία του νευρικού συστήματος, την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων και τον ενεργειακό μεταβολισμό. Η έλλειψή της μπορεί να προκαλέσει πληθώρα συμπτωμάτων, από κόπωση και αναιμία μέχρι σοβαρά νευρολογικά προβλήματα.
Το θετικό είναι ότι η έλλειψη βιταμίνης Β12 είναι προλήψιμη και θεραπεύσιμη μέσω σωστής διατροφής και συμπληρωμάτων. Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων και η αντιμετώπιση των αιτίων είναι το κλειδί για την αποφυγή μακροχρόνιων επιπλοκών.
📌 Σημείωση: Αν υποπτεύεστε ότι έχετε συμπτώματα έλλειψης βιταμίνης Β12, συμβουλευτείτε έναν γιατρό για εξετάσεις και καθοδήγηση.