Ο Σταμάτης Σπανουδάκης, γεννήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 1948 στη Νέα Ιωνία Αττικής. Ο πατέρας του ήταν πολιτικός μηχανικός.
Της: Έπη Τρίμη
Έχει συνεργαστεί με επιτυχημένους Έλληνες τραγουδιστές (Ντέμης Ρούσσος, Ελένη Βιτάλη, Ελευθερία Αρβανιτάκη, Λευτέρης Ζέρβας, Άλκηστις Πρωτοψάλτη, Μανώλης Μητσιάς, Γιάννης Πάριος, Βασίλης Σαλέας, Γιάννης Κούτρας, Μιχάλης Δημητριάδης, Ηλέκτρα, Πέτρος Γαϊτάνος, Ιροντίνα, Άνεμος), αναδεικνύοντας με επιτυχία την “άλλη πλευρά” τους, συνθέτοντας τη μουσική και γράφοντας τους στίχους για ένα μεγάλο αριθμό τραγουδιών που είναι ακόμα δημοφιλή. (Η ακτή, Πάμε γι’ άλλες πολιτείες, Λάθος εποχή, Σήμερα, Έφυγες νωρίς, Ζωή κλεμμένη, Καλημέρα τι κάνεις κ. α.)
Έχει επίσης συνθέσει μουσική για πολλές επιτυχημένες κινηματογραφικές ταινίες στην Ελλάδα, τη Γερμανία και την Ιταλία, καθώς και μουσική για το θέατρο και την τηλεόραση, με την πρώτη κινηματογραφική συνεργασία του το 1974. Με τη μουσική για την ταινία «Πέτρινα Χρόνια» του Παντελή Βούλγαρη, απέδειξε με επιτυχία ότι το κλαρίνο μπορεί να εκφράσει και πιο απαιτητικές μουσικές κατευθύνσεις, ακόμη και θρησκευτικές – πνευματικές αναζητήσεις. (Τα χρώματα της Ίριδος, Άγγελος, Ξαφνικός έρωτας, Πέτρινα χρόνια, Όλοι είναι δρόμος, Νύφες κ. α.)
Άτακτος και αντιδραστικός ως παιδί, έκανε τη ζωή δύσκολη για τους γονείς του, κυρίως, όμως, για τη μητέρα του: «Την έβριζαν συνέχεια οι γονείς των συμμαθητών μου, λόγω της συμπεριφοράς μου. Δεν έφταιγε, αλλά δεν το ξεπέρασε ποτέ. Όταν πρωτομπήκε σε συναυλία μου και είδε χιλιάδες κόσμου να περιμένει να βγω, είπε «αποκλείεται να έχουν έρθει για σένα. Δεν το χωρούσε το μυαλό της!»
Από μικρός ο Σταμάτης Σπανουδάκης ήθελε να παίζει και να γράφει μουσική. Όμως ο πατέρας του δεν ήθελε να ασχοληθεί με τη μουσική, επειδή τον προόριζε για διάδοχό του στη δουλειά. Κάποια στιγμή, μάλιστα, έκρυψε μία κιθάρα που είχε και του απαγόρευσε να την ξαναγγίξει. Χάρη στον παππού του, ο οποίος ήταν πιο προοδευτικός, και παρά τις αντιρρήσεις των γονιών του, σε ηλικία 12 ετών, ξεκίνησε να μελετάει κλασική μουσική. Πιο συγκεκριμένα, άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα κιθάρας και θεωρίας με τον καθηγητή Χαράλαμπο Εκμεκτσόγλου. Στα μαθητικά του χρόνια γνωρίστηκε με τη μετέπειτα σύζυγο και σύντροφο της ζωής του μέχρι σήμερα, Ντόρη.
Όταν ήταν 15 χρόνων, ο πατέρας του πέθανε. Στα 17 ο Σταμάτης Σπανουδάκης έφυγε από το σπίτι και ζούσε παίζοντας μπάσο και πλήκτρα σε νυχτερινά κέντρα και έμενε σε σπίτια φίλων του. Εκεί γνώρισε αρκετούς μουσικούς ανάμεσά τους ο Λουκάς Σιδεράς, ντράμερ του συγκροτήματος Aphrodite ‘s Child, με τον οποίο πήγαν μαζί στο Παρίσι. Εκεί έφτιαξαν ένα συγκρότημα με το όνομα Eros. Από εκεί ξεκινάει μία ανήσυχη πορεία γεμάτη αναζητήσεις, την οποία όμως σύντομα ξεπέρασε και βρήκε τον εαυτό του. Ασχολήθηκε με τη ροκ μουσική και προσπάθησε να αποκτήσει επιτυχία σε αυτό το είδος.
Αυτές του οι προσπάθειες τον οδήγησαν στο να μετοικήσει από τη Γαλλία στην Αγγλία, όπου έζησε αρκετά χρόνια και ηχογράφησε τους πρώτους του δίσκους. Αργότερα, όμως, συνειδητοποίησε ότι δεν είναι αυτός ο προορισμός του: «Ωραίο το ροκ, αλλά υπάρχει κάτι ουσιαστικότερο. Κάτι πιο βαθύ, που για ‘μένα τότε ήταν η κλασική μουσική. Οπότε η Γερμανία ήταν η μόνη λύση μου για να σπουδάσω.». Οπότε, αποφάσισε να επιστρέψει στις κλασικές σπουδές του και να μελετήσει σύνθεση, αρχικά στην Ακαδημία του Würzburg με καθηγητή τον Bertold Hummel.
Στη Γερμανία ο Σταμάτης Σπανουδάκης έπαθε τη μεγάλη του εσωτερική κρίση. Είχαν φτάσει στο σημείο να σκέφτονται την αυτοκτονία, εκείνος και η Ντόρη. Από τους γκουρού και τα ναρκωτικά, που χαρακτήριζαν την εποχή εκείνη, ήρθαν σε επαφή με τον Χριστιανισμό. «Ε, όλα αυτά σε τρελαίνουνε. Από τη στιγμή εκείνης της προσευχής δεν τα χρειάστηκα ξανά. Όλα στη ζωή έχουν να κάνουν με τη στιγμή. Σε μια στιγμή γεννιέσαι, σε μια στιγμή ερωτεύεσαι ή πεθαίνεις, σε μια στιγμή πιστεύεις, σε μια στιγμή αλλάζει η ζωή σου». Έπειτα, επέστρεψαν πίσω στην Αθήνα όπου συνέχισε τις σπουδές του με καθηγητή τον Κωνσταντίνο Κυδωνιάτη. Ήταν τότε που γοητεύτηκε από την τρίτη του αγάπη, τη βυζαντινή μουσική, η οποία τον οδήγησε στο ελληνικό τραγούδι και την ορχηστρική μουσική. Από τότε προσπαθεί ενσυνείδητα να συνταιριάξει στη μουσική του αυτά τα τρία είδη (το ροκ, την κλασική και τη βυζαντινή).
Με αφορμή μια δήλωση που είχε κάνει ο Σταμάτης Σπανουδάκης για το πόσο ευτυχισμένος υπήρξε ως παιδί λόγω της σχέσης των γονέων του, είχε χαρακτηριστεί από μερικούς εντελώς αδικαιολόγητα ως ομοφοβικός.
Συγκεκριμένα είχε πει ότι «είμαι πολύ ευτυχής που τον πατέρα μου τον λέγαν Γιάννη και τη μητέρα μου Σοφούλα, δεν θα ήμουν αν λεγόντουσαν και οι δύο Γιάννης», δήλωση για την οποία δέχθηκε έντονη κριτική από ακραία στοιχεία.Ο κ. Σπανουδάκης ξεκαθάρισε πως «…Δεν είμαι ομοφοβικός» και πρόσθεσε:«Δεν μπορώ να δεχθώ ότι κριτήριο στη μουσική είναι η “ταμπέλα” που θεωρεί ο κόσμος ότι “κουβαλάω”». Παράλληλα, μίλησε για τη σχέση αγάπης του με το ελληνικό έθνος, τον χριστιανισμό, αλλά και τις πολιτικές του πεποιθήσεις. Δεν δίστασε μάλιστα να αναφέρει ότι πιστεύει πως σε λίγο καιρό στην Ελλάδα θα απαγορευθεί ο σταυρός και πως «… θα γίνουμε μωαμεθανοί».
Ο Σταμάτης Σπανουδάκης αναφέρθηκε πρώτη φορά ανοιχτά στο πρόβλημα που τον καθήλωσε σε αναπηρικό αμαξίδιο έχοντας πει:«Ο Άγιος Σπυρίδων, εκτός από τα όσα ξέρουμε γι’ αυτόν, πιστεύω ότι έχει και πολύ χιούμορ. Με σήκωσε από το καροτσάκι, όπου ήμουν λόγω αφόρητων πόνων στη μέση, τις δύο μέρες που χρειάστηκαν για τη συναυλία στην Κέρκυρα.
Φεύγοντας, επανήλθα στον πόνο και στο πρόβλημα. Άρα, ο άγιος με έκανε καλά μόνο για την Κέρκυρα και τους Κερκυραίους! Χρειάστηκαν μετά δύο χρόνια και δύο εγχειρήσεις για να επανέλθω στην “κανονικότητα”. Ας μην ξεχάσω τους γιατρούς, που, ο Θεός να τους έχει καλά, με στήριξαν και με γιάτρεψαν με τις γνώσεις τους. Όλη αυτή η περίοδος ήταν για εμένα ένα μεγάλο μάθημα. Επίσκεψη Θεού, λένε οι γέροντες την αρρώστια και τον πόνο. Πόσο δίκιο έχουν», είχε πει χαρακτηριστικά ο Σταμάτης Σπανουδάκης.