Η ψώρα είναι μια μεταδοτική δερματική πάθηση που προκαλείται από το άκαρι Sarcoptes scabiei. Πρόκειται για ένα μικροσκοπικό παράσιτο που εισχωρεί στο ανώτερο στρώμα του δέρματος και προκαλεί έντονο κνησμό και ερεθισμό. Αν και δεν είναι επικίνδυνη για τη ζωή, μπορεί να προκαλέσει σημαντική ενόχληση και να επηρεάσει την καθημερινότητα του ατόμου.
Η ψώρα μεταδίδεται εύκολα από άνθρωπο σε άνθρωπο, κυρίως μέσω:
Παρατεταμένης άμεσης δερματικής επαφής (π.χ. συγκατοίκηση, σεξουαλική επαφή).
Μοιράσματος ρούχων, σεντονιών ή πετσετών με μολυσμένο άτομο.
Επαφής σε χώρους με συνωστισμό (γηροκομεία, στρατόπεδα, παιδικοί σταθμοί).
Τα πρώτα σημάδια συνήθως εμφανίζονται 2–6 εβδομάδες μετά τη μόλυνση. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι:
Έντονος κνησμός, που επιδεινώνεται τη νύχτα.
Μικρά κόκκινα σπυράκια ή φυσαλίδες, που μπορεί να μοιάζουν με εξάνθημα ή αλλεργία.
Λεπτές γραμμές στο δέρμα, που μοιάζουν με αυλάκια – είναι τα τούνελ που ανοίγουν τα ακάρεα κάτω από το δέρμα.
Συχνές περιοχές εμφάνισης: ανάμεσα στα δάχτυλα, στους καρπούς, στις μασχάλες, γύρω από τη μέση, στα γεννητικά όργανα.
Άτομα που ζουν σε χώρους με συνωστισμό.
Βρέφη και μικρά παιδιά.
Ηλικιωμένοι σε γηροκομεία.
Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Η διάγνωση γίνεται από δερματολόγο, ο οποίος μπορεί να εντοπίσει τις χαρακτηριστικές βλάβες ή να χρησιμοποιήσει μικροσκόπιο για να ανιχνεύσει τα ακάρεα ή τα αυγά τους.
Η ψώρα θεραπεύεται πλήρως με κατάλληλη αγωγή. Συνήθως χρησιμοποιούνται:
Τοπικές κρέμες ή λοσιόν (σκαβιδοκτόνα) που εφαρμόζονται σε όλο το σώμα (από τον λαιμό και κάτω).
Αντιισταμινικά φάρμακα για την ανακούφιση του κνησμού.
Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χορηγηθεί από του στόματος φάρμακο (ιβερμεκτίνη).
Σημαντικό: Η θεραπεία πρέπει να εφαρμοστεί σε όλα τα μέλη της οικογένειας ή σε άτομα που είχαν στενή επαφή, ακόμα κι αν δεν έχουν εμφανίσει συμπτώματα.
Για να αποφευχθεί η επαναμόλυνση, είναι απαραίτητα τα εξής:
Πλύσιμο ρούχων, σεντονιών και πετσετών σε υψηλή θερμοκρασία (60°C).
Σφράγισμα αντικειμένων που δεν πλένονται σε σακούλα για τουλάχιστον 3–4 ημέρες (το άκαρι δεν ζει εκτός δέρματος για μεγάλο διάστημα).
Αποφυγή στενής επαφής με μολυσμένα άτομα μέχρι την ολοκλήρωση της θεραπείας.
Η ψώρα μπορεί να προκαλέσει μεγάλη ενόχληση, αλλά δεν είναι ανίατη. Με τη σωστή διάγνωση και θεραπεία, αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά. Η πρόληψη και η έγκαιρη αντιμετώπιση είναι το κλειδί για να αποφευχθεί η εξάπλωσή της.